گزارشی از یک کارگاه خیاطی تولید پرچم عزاداری | طرح عشق بر دل پارچه

مصطفی بهشتی | شهرآرانیوز؛ از پله‌ها پایین می‌رویم، صدای مداحی با ذکر حسین (ع) گویان که از بلندگو پخش می‌شود به گوشمان می‌رسد، چند پله دیگر را که طی می‌کنیم بوی اسپند که تازه دود شده است از زیر ماسک به مشام می‌رسد. اینجا در زیر زمین مسجد امام رضا (ع) در محله الهیه، محرم زودتر از زمان خود فرارسیده است. بانوان در کارگاهی در این فضا مشغول مهیاکردن پرچم‌های عزاداری محرم هستند. ما در همان لحظه اول روبه‌رو شدن با صحنه کارکردن آن‌ها، به‌خوبی شوری را که برای تهیه بیرق‌های عزا بین آن‌ها شکل گرفته حس می‌کنیم. دل به همین شور می‌سپاریم تا با این مجموعه و فعالیت‌های این روزهایشان بیشتر آشنا شویم.

 

 

شاید در سال ۸۴ که مسئولان سازمان مسکن و شهرسازی استان سنگ بنای ساخت مسجد امام رضا (ع) را قرار دادند گمان نمی‌کردند قسمتی از این مسجد روزی خانه امید تعدادی از بانوان محله الهیه شود، جایی که بیش از ۱۰۰ بانوی محله در روز‌های مختلف سال در آنجا مشغول دوخت لباس هستند تا گرهی از مشکلات اقتصادی خود را باز کنند. مسجد امام رضا (ع) به عنوان یکی از مراکز فرهنگی و مذهبی محله الهیه شناخته می‌شود که در سال‌های اخیر ظرفیت‌های آن در حوزه‌های مختلف اجتماعی در خدمت محله بوده است. حمایت از بانوان در زمینه ایجاد شغل نیز بخشی از فعالیت هیئت امنای این مسجد بوده است.

 

 

نعیمه شفازاده، مسئول کارگاه خیاطی مسجد امام رضا (ع) و خیریه منتظرین، ولی عصر (عج) در محله الهیه است که در اتاق کوچک کنار کارگاه با ما گفتگو می‌کند، این بانوی فعال درباره فعالیت این مجموعه و کار این روز‌های همکارانش می‌گوید: «مجموعه ما زیر نظر خیریه منتظرین، ولی عصر (عج) فعالیت دارد و ما شعبه الهیه این خیریه را در اختیار داریم. ما در حدود ۱۰ سال قبل این مرکز را با عنوان خیریه راه‌اندازی کردیم هر ماه به ۶۰ خانواده زیرپوشش کمک می‌کردیم، اما در ادامه به نتیجه رسیدیم که بهتر است فضای کاری ایجاد کنیم که بانوان این خانواده‌ها مشغول به کار شوند و آینده بهتری داشته باشند. به همین واسطه با خرید چرخ خیاطی کارگاهی را ایجاد کردیم که اکنون بیش از ۱۰۰ بانوی محله از این طریق کسب درآمد می‌کنند.»

مسئول کارگاه خیاطی مسجد امام رضا (ع) در ادامه به تولید پرچم‌های محرم در این کارگاه در این روز‌ها اشاره کرده و می‌گوید: «ما در طول سال و در مناسبت‌های مختلف مذهبی مشغول تهیه پرچم می‌شویم، اما در ماه محرم فضای کار ما بسیار متفاوت است، تقریبا از ۲ تا ۳ روز مانده به محرم تولید پرچم‌ها را در ۴ نوع شروع می‌کنیم و به‌دلیل کیفیت خوبی که همکاران در کار نشان داده‌اند بیشتر کار‌ها را به شهر‌های قم، شیراز و ... می‌فرستیم.»

 

زهرا واسعی از بانوان فعال در کارگاه پرچم‌دوزی درباره حال و هوای این مکان در این روز‌ها می‌گوید: «با وجود اینکه سفارش ما در این کارگاه همیشه زیاد بوده است و برای تحویل کار مانتو زمان کمی داشته‌ایم، اما وقتی در این شرایط به ما سفارش پرچم داده شده است مسئول مجموعه نمی‌تواند جواب رد بدهد و ما هم می‌پذیریم برای نام امام حسین (ع) تمام توان خود را بسیج کنیم، برای سال قبل هم با همین تلاش توانستیم بیش از ۲۰۰ هزار پرچم مختلف محرمی را تولید کنیم که امسال هم این‌کار را تکرار می‌کنیم. در این ایام حال و هوای اینجا هم متفاوت است، روزی که تولید پرچم شروع می‌شود تمام فضای کارگاه ما سیاه‌پوش می‌شود، در این روز‌ها به‌طور مرتب در این فضا مداحی پخش می‌شود و بسیاری از بانوان ما وقتی می‌خواهند پرچم محرم را بدوزند با وضو پشت چرخ خیاطی می‌نشینند.»

 

حوریه جوادی بانوی ۴۰ ساله محله الهیه است که در این کارگاه مشغول به کار است. او که ناشنواست همیشه با شروع کار پرچم‌دوزی محرم اولین کسی است که پشت چرخ می‌نشیند و دوست دارد در کار پیش‌قدم باشد: «من این کار را برای پول انجام نمی‌دهم.»

 

اشک در چشمان حوریه جوادی جمع می‌شود و یاد روز‌هایی می‌افتد که مشکل داشته و به گفته خودش امام حسین (ع) کارش را راه انداخته است: «این تنها کاری است که می‌توانم برای محرم انجام دهم. پرچم‌دوزی برکت زندگی من شده است و هیچ‌وقت این‌کار را برای پول انجام نمی‌دهم، من و همکارانم اینجا سر سفره امام حسین (ع) نشسته‌ایم پس سوزن‌زدن رایگان برای نام او کمترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم.»

 

بانوان فعال در کارگاه خیاطی و پرچم دوزی مسجد امام رضا (ع) با وجود مشکلات مالی‌ای که دارند، دل بزرگی دارند و در بسیاری از مواقع فعالیت خود را با نذرکردن درآمدِ کار و یا چشم بستن روی دریافت پول پرچم‌دوزی انجام می‌دهند، رقیه سلیمی یکی از این بانوان است، این بانوی ۵۵ ساله محله تا همین سال قبل در مراسم‌های محرم افتخار آشپزی مجالس امام حسین (ع) را داشته است و حالا به گفته خودش این سعادت نصیبش شده است تا برای زیباتر شدن خیابان‌ها و مساجد و هیئت‌ها در این ماه، پرچم بدوزد: «حساب پرچم‌دوزی در این کارگاه با بقیه کار‌ها جداست، به همین دلیل خیلی از مواقع وقتی پشت چرخ خیاطی می‌نشینم و پرچم عزای امام حسین (ع) را زیر دست می‌گیرم پول تولید آن کار را نذر یک خیریه می‌کنم تا برکت زندگی‌ام شود. اعتقاد دارم سوزن‌زدن برای حسین (ع) گره‌های کور زیادی را در زندگی‌ام گشوده است.»

 

کارگاه پرچم‌دوزی مسجد امام رضا (ع) با توجه به اعلام آمادگی بانوان زیادی برای انجام کار خیر در راستای پرچم‌دوزی محرم و موارد دیگر توان فعالیت اجتماعی بیشتری هم دارد.

مسئول خیریه منتظرین، ولی عصر (عج) در محله الهیه درباره کمبود‌های کارگاه خیاطی بانوان محله می‌گوید: «تاکنون هیئت امنای مسجد در حد توان به ما کمک کرده‌اند. اما مشکل ما برای کمبود فضا است و این معضل سبب شده بیش از ۱۵ دستگاه چرخ خیاطی در انبار خاموش باشد. در حالی که اگر فضا داشته باشیم که این چرخ‌ها را فعال کنیم، می‌توانیم برای چند بانوی دیگر در چند شیفت شغل ایجاد کنیم و از طرفی تولید خود را هم در زمینه پوشاک و هم ارائه پرچم‌های مناسبتی با کیفیت خوب و البته با قیمت کم و فقط برای برکت کارمان افزایش دهیم. اگر در این مسیر فردی یا خیریه‌ای باشد که ما را یاری کند قطعا به رونق و نشاط زندگی افراد بسیاری کمک کرده است.»